In gesprek over de toegankelijkheid van Museum Helmond

Ruim twee jaar geleden hebben we bij Museum Helmond de toegankelijkheid in kaart gebracht. Het museum was destijds in het beginstadium van een proces om de toegankelijkheid te verbeteren. Dat er inmiddels veel aangepast is, blijkt onder andere uit het bronzen keurmerk voor toegankelijkheid dat het museum een paar maanden geleden mocht ontvangen. We spraken hierover met Rosie Lelivelt, coördinator publieksactiviteiten bij Museum Helmond. Naast de activiteiten die het museum organiseert, houdt Rosie zich ook bezig met de toegankelijkheid van het museum.

Waarom vinden jullie het als museum belangrijk om voor iedereen toegankelijk te zijn? 

“Tijdens een museumcongres waar ik aanwezig was, werd ik eigenlijk wakker geschud hoe belangrijk toegankelijkheid is en dat dit echt goed aangepakt moet worden. Een museum heeft een maatschappelijke verantwoordelijkheid en wordt betaald door gemeenschapsgeld. Dan moet het ook wel voor iedereen toegankelijk zijn, zodat iedereen hiervan kan genieten. Naar aanleiding daarvan heb ik mijn ideeën hierover met collega’s gedeeld, dat is denk ik ook heel belangrijk. Je kunt dit niet alleen aanpakken, dus je moet iedereen van het belang van een toegankelijk museum overtuigen. Gelukkig was dit bij ons geen moeilijke opgave en dacht iedereen goed mee.”

Ongeveer twee jaar geleden heeft een inspecteur van Ongehinderd de toegankelijkheid van het museum in kaart gebracht en hebben jullie advies ontvangen om deze te verbeteren. Welke stappen hebben jullie hierna gezet?

“Na dit bezoek hebben we veel aanpassingen in het museum gedaan. Zowel voor bezoekers met een rolstoel of rollator, als voor dove of slechthorende en blinde of slechtziende bezoekers. We hebben zelfs een audiotour met gebarentaal ontwikkeld en voelobjecten als replica’s en reliëfschilderijen toegevoegd. Ook is er een tactiele plattegrond beschikbaar. Op aanvraag is er voor blinde bezoekers persoonlijke kasteelgids beschikbaar. Daarnaast hebben we ook aanpassingen gedaan voor bijvoorbeeld voor bezoekers met een autisme spectrum stoornis, dementie, niet-aangeboren hersenletsel, of mensen die moeilijk kunnen communiceren en statushouders. Zo proberen we het gebouw en ons museumaanbod beter toegankelijk te maken.”

Wat is jullie ervaring met het verbeteren van de toegankelijkheid?

“Sommige punten waren heel gemakkelijk aan te passen, zoals een prullenbak verplaatsen of een spiegel verhangen. Andere punten zijn wat lastiger. Vanwege de monumentale status kunnen we de kinderkopjes die nu op het binnenplein liggen bijvoorbeeld niet zomaar aanpassen. Dit rolt natuurlijk niet fijn voor bezoekers met een rolstoel of rollator, daarom onderzoeken we nu hoe we dit met in achtneming van de regels voor monumenten toch kunnen verbeteren. Dit zijn echter lange trajecten en dat moet je dan ook accepteren. Wij hebben voor de aanpassingen ook verschillende subsidies ontvangen, dat heb je ook wel nodig om dit soort projecten te kunnen dragen.”

Recent heeft een inspecteur van Ongehinderd de toegankelijkheid van het museum opnieuw in kaart gebracht. Naar aanleiding daarvan hebben jullie ook het bronzen Nederlands Keurmerk voor Toegankelijkheid ontvangen. Wat is voor jullie de meerwaarde van dit keurmerk?

“Het is toch een stukje erkenning dat je goed bezig bent. Daarnaast kun je hier letterlijk mee laten zien dat je er veel aan gedaan hebt om voor iedereen toegankelijk te zijn. Het is dus een waardering, maar ook een uitstraling naar buiten dat je er hard voor wilt werken.”

Wat zijn jullie ambities en toekomstplannen met betrekking tot toegankelijkheid? 

“Een kasteel is natuurlijk van oorsprong nooit gebouwd voor mensen in een rolstoel. Daarom zal niveau goud halen lastig zijn, maar we willen wel voor zilver gaan. We zijn nu bijvoorbeeld naar een oplossing voor het binnenplein aan het zoeken. Vanwege het budget konden we ook niet al het meubilair in een keer aanpassen, maar we willen wel kijken of we dit alsnog kunnen doen. Zodat het bijvoorbeeld niet meer uitmaakt aan welke tafel je met je rolstoel gaat zitten. We hebben daarnaast nog genoeg andere stappen die we kunnen zetten. Dat is ook niet erg, het moet ook stapsgewijs.”

Heb je nog een tip voor andere musea die met toegankelijkheid aan de slag willen?

“Ik ben erachter gekomen dat het heel belangrijk is om je collega’s mee te nemen in alles wat je doet, zodat zij ook bij het proces betrokken zijn. Toegankelijkheid moet echt in het DNA van het museumpersoneel gaan zitten. Het is fijn om te merken dat collega’s hierover nu soms ook zelf advies bij mij vragen. Daarnaast hoef je het wiel niet iedere keer opnieuw uit te vinden. Wij delen graag onze ervaringen en tips met andere musea omdat we het belangrijk vinden dat alle culturele instellingen toegankelijker worden.”

Hoe toegankelijk is uw locatie voor meer dan 2,5 miljoen Nederlanders met een beperking? Wij denken graag met u mee over het optimaliseren van de toegankelijkheid, zodat u iedereen gastvrij kunt ontvangen. Neem daarvoor contact op met ons op via 040-7803333 of info@ongehinderd.nl.